ଅଚିଲିକି ଲିପିର ସ୍ରଷ୍ଟା-1-2-2024
@fþPòKòe iâÁû _ŠòZ eNê^û[ cêc
dìeb¬ cûUòe Mað I ùMøea, iû«ûkú bûhûe _ŠòZ eNê^û[ cêcêðö aòõg gZû±úe ZéZúd \gKùe @û\òaûiú bûhû ùlZâùe ù~Cñ ùa÷_æaòK _eòa©ð^ ù\Lû ù\A[ôfû, _ŠòZ eNê^û[ cêcêð Zû'e _â[c iìZâ]e [ôùfö 1905 ciòjû ùc 18 ZûeòLùe IWÿògûe cdìeb¬ Ròfäûùe Zûue R^àö iû«ûkú bûhûe ÊZª fò_ò ^[ôaûeê fòLôZ iûjòZý iéÁò i¸a ^[ôfûö _ŠòZ cêcêð iû«ûkú bûhû _ûAñ ÊZª fò_òe @ûagýKZû @^êba Keò 1925 ciòjûùe @fþPòKò Cnûa^ Keò[ôùfö Gjò fò_òùe _ûVý_êÉK I iûjòZý eP^û Keò iû«ûkú iûjòZýKê ùi ^ì@û \òM _â\û^ Keò[ôùfö Gjò @bò^a C\ýc \ßûeû iû«ûkú bûhûe _âûY _âZòÂû i¸a ùjûA[ôfûö Gjò fò_òKê iû«ûkú bûhû ùMûÂú c¤ùe MâjYúd Keòaû fûMò ~[ûi¸a _âdûi c¤ Keò[ôùfö Zûu C\ýcùe UûUû^MeVûùe iû«ûkú bûhûe _â[c cê\âY ~ª _âZòÂû ùjûA[ôfûö _ûVý_êÉK ùlZâùe _ŠòZ cêcêð @le gòlû I gògê _ûV C_ù~ûMú _êÉK eP^û Keò[ôùfö MYòZ gòlû _ûAñ GfKû_Za Gaõ aýûKeY _êÉK Zûu _âZòbûe iê¦e ^cì^ûö iû«ûkú bûhû Gùa ieKûeú ÊúKéZò _ûA i´ò]û^e @Ác iìPúùe iÚû^òZ ùjûAQòö Giaê ùgâde @]ôKûeú ùjCQ«ò _ŠòZ cêcêðö Zûu @a\û^ _âZòUò @û\òaûiúu jé\dùe PòeKûk a*ôejòa, G[ôùe iù¦j ^ûjóö 1982 ciòjû ù`aé@ûeú 1 ZûeòLùe Zûue _eùfûK ùjûA[ôfûö ùMû_ú^û[ \ûg KâúWÿû gòlK, jeòjeû^¦ aûkûgâc _…ûcêŠûA, ùK¦âû_Wÿû ùcû : 8895296167 c
ଉଦାମ ସିଂ
26-12-2023
R^à Zò[ô:ijò\ CŸûcþ iòõj
C¡ûcþ iòõj RùY eûÁâaû\ú bûeZúd Kâû«òKûeú [ôùfö Zûu R^à 1899 ciòjû @ûRòe \ò^ùe
ùjûA[ôfûö cûZâ 7ahð adiùe cûZû_òZûuê jeûA aWÿ bûAu ij aûKò Rúa^ GK @^û[ûkdùe
aòZûA[ôùfö cûUâòKþ _eúlû _ùe _Xÿû QûWÿòùfö 1919 G_âòfþ 13ùe ùjûA[ôaû
Rûfò@û^ûIßûfûaûMþ jZýûKûŠ Zûu c^ùe Mbúe @ûNûZ iéÁò Keò[ôfûö ùiùZùake ùRù^eûfþ
iûeþ cûAùKfþ Wûdûeþ NUYûiÚkùe @ûLòaêRû MêkòPûk^û Keò[ôùfö G[ôùe jRûe jRûe ùfûKu
céZêý ùjûA[ôfûö NUYûUò Zûuê ù~ZòKò \êüLôZ Keò[ôfû Zû’Vê @]ôK ùKâû]ôZ Keò[ôfûö Gjûe
_âZòùgû] ù^aûKê ùi _Y Kùfö ùiùZùaùk ùi bMZþ iòõju Kû~ðý_âYûkú Gaõ Zûu
Kâû«òKûeú icìjue iûji gqòùe Lêaþ _âbûaòZ ùjûA[ôùfö ùZYê AõùeRcûù^ Zûuê bMZ
iòõju Mê¯Pe bûaò Mòe` Kùfö ùRfþeê aûjûeòaû _ùe @ù^K icdùe ùi _âZòùgû]
ù^aûKê iêù~ûM ùLûRê[ôùfö 1940 cûyð 13ùe Gjò iêù~ûM Zûu jûZKê @ûiòfûö ùi\ò^
fŠ^þe KûKèU^þ jfþùe AÁ AŠò@û @ûùiûiòGi^þ Gaõ edûfþ ùi<âûfþ Giò@ûA ùiûiûAUò
c¤ùe iûlûZKûe Pûfò[ôfûö Gjò icdùe C¡ûcþ iòõj jûZùe a§êK ]eò bòZeKê _âùag
Kùf Gaõ iûeþ cûAùKfþ Wûdûeþuê MêkòKeò jZýû Kùfö Gjò NUYûùe Zûuê Mòe` Keû~ûA @bòg¯ Kae `ûgú \Šûù\g \ò@ûMfûö 1940 ciòjû RêfûA 31ùe Zûuê `ûgú \ò@û~ûA[ôfûö
25-12-23
aòKûg _êeêh aûRù_d
@û\ýûgû cjû_ûZ
Gjò _âKéZò @ûcKê @ù^K
C_jûe ù\AQòöbûeZahð
GKcûZâ ù\g ~ûjûe cûUòùe
@céZ @Qò Gaõ ~ûjûKê cû' bûùa
iù´û]^ Keû~ûGöù_øeûYòK
Kò´\«ú @^ê~ûdú,icê\â c^Ú^
icdùe Cš^Ü @céZ bûeZahð
e Pûeò ije jeò\ßûe,_âdûM,
^ûiòK I C{dò^úùe Pjfò
_Wÿò[ôfûöjòcûkd _âjeú _eò Gjûe
iêelû Keê[ôaû ùaùk _aòZâ Mwû
Gjûe _û\ ù]ûAù\CQòöGjò
icÉ C_jûe _eò GcòZò GK
C_jûe Gjò cûZébìcò @ûcKê
ù\AQò ~ûjû icÉu Vûeê bò^Ü
Gaõ ùi C_jûe ùjCQ«ò @Uk
aòjûeú! @Uk aòjûeú aûRù_dú
25 Wòùi´e,1924ùe
c¤_âù\ge ùMû@ûfòde Vûùe
GK jò¦ê aâûjàY _eòaûeùe cûZû
Kâò¾ûù\aú I _òZû Ké¾aòjûeú
aûRù_dúu ùKûkcŠ^
Keò[ôùfö ùMû@ûfòde I _ùe
G.bò.Gc,ae^Me,C{dò^ú
Vûùe ùi ^òRe _âû[còK gòlû
icû¯ Keò[ôùfö_ùe ùi
ùMû@ûfòde bòùoûeò@û
KùfR(a©ðcû^e cjûeûYú
flàúaûB ieKûeú cjûaò\ýûkd)
Vûùe iõÄéZ,jò¦ú I AõeûRú bûhû
iûjòZýùe iÜûZK gòlû icû¯ò
Keòaû ij Wò. G.bò KùfR,
Kû^_êe Vûùe eûR^úZò aòmû^ùe
iÜûZùKû©e gòlû MâjY Keò[ôùfö
@û~ðý Kêcûe ibû(@û~ðý ibûe ~êa
iwV^) eê ^òRe eûRù^÷ZòK
Rúa^ @ûe¸ Keò[ôaû 'bûeZ
e^ô' aûRù_dú eûÁâúd Êdõ
ùiaK iõNe _ì‰ðKûkú^ _âPûeK
ùjaû ij _ùe bûeZúd
R^ixe i\iý I bûeZúd
R^Zû _ûUðòe
_âZòÂûZû i\iý
ùjûA_ûeò[ôùföùi
bûeZe _â[c @YKõùMâi
_â]û^cªú ùjûA _ûeò[ôùfö \úNð
_û* \g§òeê C¡ðß icd ]eò
iûõi\ bûùa _âZò^ò]ôZß Keê[ôaû
'bûeZe^ô' aûRù_dú
1996ùe ùZe \ò^,1998 eê
1999 _~ðý« ùZe cûi _ûAñ
_â]û^cªú ùjûA[ôaû ùaùk
_â[c[e _ûAñ 1999 eê
2004 _~ðý« _ì‰ðKûkú^
ieKûe iÚû_^ Keò[ôùfö
bûeZ e^ô @Uk aòjûeú
ùKak RùY eûRù^Zû ^[ôùf
aeõ ùi RùY Kaò c¤
[ôùföbûeZ e^ô aûRù_dú
bûeZúd I jò¦ê bûùa R^àMâjY
Keò[ôaûeê ^òRKê ajêZ MaðòZ cù^
Keê[ôùfö"jò¦ê
Z^c^,jò¦ê
Rúa^ eMeM
jò¦ê ùceû _eòPd!.." KaòZû
cû¤cùe ùi Zûue _eòPd
_â\û^ KeòaûKê ZòùkcûZâ iõùKûP
Keê^[ôùföRùY Kaòe iùaðû©c
]cð ùjfû'ùi ~ûjû ùfL^ú
Pûk^û KeêQ«ò Zûjû ]ûeY
KeêQ«ò Kò ^ûjó?'_ŠòZ
aûRù_dúu _ûAñ Gjò Cqò iµì‰ð
bûùa ~êqò~êqö
bûeZ e^ô aûRù_dú ^òR
@û\gð eìù_ bMaû^ gâúeûcuê
cû^ê[ôùföùi ùKak ^òR
jé\dùe eûcuê ]ûeY Keò^[ôùf
Zûu @ûPeYùe c¤ gâúeûc
ù\Lû~ûC[ôùföùi ùKak
eûcR^àbìcòùe _û\ eLôaû,
eûc^acú ùe eûcPeYûcéZ
_û^ Keòaû Kò´û eûcPeòZ cû^i
_ûV Keòaû ùe iúcòZ
^[ôùfö@ûagýK iÚùk ùi Zûu
@ûPeYùe c¤ gâúeûcuê ]ûeY
Keê[ôùföù~ùZùaùk Zûue
ùZe \ò^e ieKûe bûwòaûe
icd @ûiòfû Zûu iûcÜûùe \êAUò
C_ûd [ôfûöùi jêGZ iêUùKg
akùe ieKûe MV^
Keò_ûeò[ûù« ^ùPZ ^òRe
ieKûe bûwòaûKê ù\A[ûù« I
^òR jé\dùe [ôaû eûcuê elû
Keò[ûù«ö@ûC ùi Zûjû jó
KùföZûue ùZe \ò^e ieKûe
bûwòaû \ò^ iõi\ùe ùi
ù\A[ôaû @bòbûhY ùZe jRûe
ahð _~ðý« bûeZúd ùfûKZªe
cÉK Cy eLôaû ^òcù« _~ðýû¯
@ùUöùi\ò^ iõi\ùe ^òRe
@bòbûhY ùgh Keòaû icdùe
ùi gâúeûcu e GK iê¯ò
ù\ûjeûA[ôùf-"^ bòùZû
ceYû\iàò ùKakõ \êhòZc
~gü"ö@[ðûZ cêñ céZýêKê bd Kùe
^òRe @_~g I Kú©ðòe KkuòZ
ùjaûKê bd KùeöiZùe ùi
céZýêKê bd Keê^[ôùfö2018
ciòjû @MÁ 16 ZûeòLùe 94
ahð adiùe ùi céZýêaeY
Keò[ôùf iZ cûZâ ùi Zûue Kú©ðò
ù~ûMê @ûRò c¤ @ce ùjûA
ejòQ«òö ùi RùY iyû
ù\gù_âcú [ôùföZûu _eò _ê@
Gaõ Zûu _eò RùY _â]û^cªú
bûeZ ahðKê còkò[ôaûeê G cûZébìcò
MaðòZöùi RùY e^ô Gaõ
bûeZe iaðùgâ _â]û^cªúö ùi
ùjCQ«ò RùY aòKûg _êeêh I
RùY ~êM_êeêhöùi _âKéZùe
RùY bûeZ e^ô!
c¬êeúùeûWÿ, b\â
R^à Zò[ô:@Uk aòjûeú aûRù_dú
c¤_âù\ge Mßûfòdeþùe 1924 ciòjû @ûRòe \ò^ùe R^àMâjY Keò[ôùf bûeZe _ìaðZ^
_â]û^cªú ÊMðúd @Uk aòjûeú aûRù_dúö ùi RùY CyùKûUúe _ZâKûe, eûRù^Zû Gaõ
Kaò eì_ùe LýûZò @Rð^ Keò[ôùfö _ûV_Xÿû icdeê jñò ùi aWÿ aWÿ Êû]ú^Zû iõMâûcúu ij
Kû§Kê Kû§ cògûA[ôùfö Zûue eûRù^÷ZòK Rúa^ Êû]ú^Zû iõMâûceê jñò @ûe¸ ùjûA[ôfûö
bûeZQûWÿ @ûù¦ûk^ icdùe @^ý ù^Zûu ij cògò ùi AõùeR aòùeû]ùe Êe Cù©ûk^
Keò ùRfþ ~ûA[ôùfö Gjò icdùe Zûue iûlûZ ùjûA[ôfû gýûcû_âiû\ cêLûRðúu ijö
ZûuVûeê aûRù_dú eûR^úZòe@ù^K ùKøgk iµKðùe mû^ @ûjeY Keò[ôùfö aòùR_ò
\kùe iûcòf ùjaû _ùe ùi \ke iõLýûMeòÂZû Gaõ \éXÿZû aRûd eLôaû iKûùg KVò^
_eògâc Keò[ôùfö _â]û^cªú _\ùe @]ôÂòZ ùjaû _ùe ùi ^òR \ûdòZßKê @ûjêeò \éXÿZûe
ij iìPûeêeìù_ iµû\^ Keò[ôùfö 1999ùe KûeMòfþùe ùjûA[ôaû bûeZ-_ûKþ ~ê¡ùe
bûeZKê ù~Cñ aòRd jûif ùjûA[ôfû, Zûjû Zûu ieKûeKê @ûjêeò \éXÿ Keòù\fûö Gjò
aòRd Zûu _âZòzaòKê ùagþ _âbûaòZ Keò[ôfûö aûRù_dú ieKûe _ìeû _û* ahð _ìeY Keòaû
_ùe ù\ge @û[ðòK aýaiÚûKê iê]ûeòaû _ûAñ ùaieKûeú ùiKÖeþMêWÿòKê @ûMKê aXÿûAaûKê
^ò¿©ò ù^A[ôùfö aòù\gùe _ê¬ò^òùagKê ù_âû›ûjòZ Keòaû ij @ûAUò ùiKÖeþùe C^ÜZò
@ûYòùfö aòbò^Ü _âKûe iWÿK ù~ûR^û Gaõ gòlû ù~ûR^ûe c¤ _âûe¸ Keò[ôùfö 1998ùe
ù_ûLeû^þ ^êýKäòdeþe i`k _eúlY Keò ù\g _ûAñ ùMøea @ûYò[ôùfö
R^à Zò[ô:c\^ ùcûj^ cûfaý
cjûcôû Mû§ú Zûuê aWÿ bûAe i¹û^ ù\A ‘bûeZ ^òcðûZû’e iõmû _â\û^ Keò[ôùfö Raûjûefûf
ù^ùjeê Zûuê RùY cjû^þ @ûcôû Kjê[ôùf, ~òGKò @û]ê^òK bûeZe eûÁâúdZûe cìk\ìê@û iéÁò
Keò[ôùfö ùi @ûC ùKjò ^êj«ò, c\^ ùcûj^ cûfaýö ùi [ôùf RùY cjû^þ eûRù^Zû Gaõ
gòlûaòZþö bûeZe iaêVê C©c aògßaò\ýûkd bûùa _eòPòZ a^ûei jò¦ê aògßaò\ýûkde iÚû_^û
Keò[ôùf c\^ ùcûj^ö ùi Gbkò RùY ù\gbq [ôùf, ~òG ù\ge Êû]ú^Zû _ûAñ ~[ûi¸a
_âdûi Keò[ôùfö Zûu aòPûe]ûeû @ûRòe ~êaaMðu _ûAñ ù_âeYû iûRòQòö RùY eûRù^Zû Gaõ
Êû]ú^Zû iõMâûcú bûùa Zûu Rúa^ @ûe¸ ùjûA[ôfû 1886 ciòjûùeö ùiùZùaùk
ùKûfþKûZûe \û\ûbûA ^ûùeûRúu @¤lZûùe @ûùdûRòZ bûeZúd eûÁâúd KõùMâie \ßòZúd
@]ôùag^ùe ù~ûMù\aûKê ùi @ûiò[ôùfö Gjò _âûe¸òK @]ôùag^ùe Zûu \ßûeû \ò@û~ûA[ôaû
bûhY C_iÚòZ ùgâûZûuê cªcêMÛ Keò[ôfûö bûhYe _âbûa cjûeûRû gâúeûc_ûfþ iòõju C_ùe
c¤ _Wÿò[ôfûö _âbûaòZ ùjûA ùi iû¯ûjòK icûPûe _Zâ jò¦êÉû^e iµû\K Gaõ Gjûe _âa§^
i¸ûkòaû \ûdòZß c\^ ùcûj^uê @_ðY Kùfö KòQò ahð Gjò \ûdòZß i¸ûkòaû _ùe ùi GfþGfþaò
_XÿòaûKê @ûjäûaû\þ PûfòMùfö IKòfûZò _Xÿû ùgh Keò @ûjäûaû\þ ^ýûdûkdùe _âûKÖòiþ @ûe¸
Kùfö Rúa^ iûeû ùi ^òR aòPûe]ûeû Gaõ iõ~cZûKê ùfûKu C^ÜZò \òMùe fMûA[ôùfö
Zûu Pfû_[ ù~ùZ K<KòZ [ôùf c¤ @ù]÷~ðý ^ùjûA @^ýKê eûÉû ù\LûAaûùe ~[ûiû¤
ùPÁû Keê[ôùfö 1861 ciòjû @ûRòe \ò^ùe Gjò cjû^þ aýqòZßue R^à ùjûA[ôfûö
eûR^úZòe @RûZgZî ; @Uk aòjûeú
ù_âcû^¦ _ûYòMâûjú
bû
eûR^úZòe @RûZgZî ; @Uk aòjûeú
eZúd eûR^úZòe búhà _òZûcj
bûaùe @Uk aòjûeú aûRù_dú
PyòðZ aýqòZßö ùi [òùf bûeZahðKê
Kûdcù^ûaûKýùe bf _ûC[òaû ^úZòaû^ ùgâÂ
aýqòZßcû^u c]ýeê @^ýZcö ù\gaûiúuê
C©c gûi^ ù\aû ijòZ ù\gKê aòKûg _[ùe
@ûùMA ù^aûùe Zûue bìcòKû [òfû @^^ýö
Êû[ð _ûAñ ùi ùKùa ^òRe @û\gð I
iZý^òÂZûKê Rkû¬kò ù\A^[òùfö ù\gKê
@[ðù^÷ZòK _âMZòe iWKùe @MâMûcú
KeûAaûùe Zûue _\ùl_ MêeêZß_ì‰ðö
aûRù_dúu bûhY ù~_eò CyùKûUúe [òfû
ùijò_eò KaòZû eP^ûe ^ò@ûeû ùg÷kú icÉuê
_âbûaòZ Keê[òfûö Z}ûkú^ _â]û^cªú
Raûjûefûf ù^ùjeêuê bûhY cû]ýcùe ùi
_âbûaòZ Keò_ûeò[òùfö 1924 ciòjû
Wòùi´e cûi 25 ZûeòLùe c]ý_âù\ge
ùMû@ûfò@eùe R^àMâjY Keò[òùfö eûR^úZò
aòmû^ùe iÜûù©ûKZe jûif Keò[òùfö
aûRù_dúu eûRù^÷ZòK Rúa^ bûeZQûW
@ûù¦ûk^eê @ûe¸ ùjûA[òfûö Gjò icdùe
Mòe` ùjûA ùi aWÿbûA ù_âcu ij 23\ò^
ùRfùe ejò[òùfö
@Ukaòjûeú aûRù_dú ù~ \òù^ eûR^úZò
cA\û^ùe @_âZò\ߦßú eûRù^Zû ùjùa Zûjû
ù^ùjeê ajê _ìaðeê RûYò _ûeò[òùfö 1957
ciòjûùe aûRù_dú _â[c [e akeûc_êe
ùfûKibû ^òaûðP^ cŠkúeê ^òaûðPòZ
ùjûA[òùfö 1957 eê 2009 _~ðý« ùi
fMûZe iõi\úd eûR^úZòùe ejò
ù\gaûiúuê C©c gûi^ ù\aû ijòZ ù\gKê
aòKûg _[ùe @ûùMA ù^aûùe iò¡jÉ [òùfö
10[e iûõi\ I 2[e eûRýibûKê ^òaûðPòZ
ùjûA @û\gð iûõi\e _eòPd iéÁò Keò[òùfö
1977ùe ùcûeûeRú ù\gûAu
cªúcŠkùe ùa÷ù\gòK cªú [òaûùaùk
RûZòiõN @]ôùag^ùe jò¦òùe bûhY ù\A
aògß \eaûeùe jò¦ò bûhûKê _eòPòZ
KeûA[òùfö aûRù_dú ùfûKibûKê 10[e
Gaõ eûRýibûKê 2[e ^òaûðPòZ ùjûA[òùfö
1977ùe ùi _â[c [e _ûAñ cªú
ùjûA[òùfö ù_ûLeû^-2eê @ûe¸ Keò
KûeMòf aòRd, ʉð PZêbðR Vûeê @ûe¸ Keò
_â]û^cªú Mâûcý iWÿK ù~ûR^û Zûuê RùY
\ìe\gúð eûRù^Zûe LýûZò @ûYò ù\A[òfûö
1996ùe 13\ò^ _ûAñ _â]û^cªú
ejò[òùfö ùZùa 1998ùe Zûuê _êYò 13
cûi _ûAñ iêù~ûM còkò[òfûö Gjû _ùe
1999ùe @^êÂòZ iû^ò ^òaûðP^ùe
aûRù_dúu ù^ZéZßû]ú^ eûÁâúd MYZûªòK
ùc< iõLýûMeòÂZû jûif Keòaûeê aûRù_dú
_â[c @YKõùMâi _â]û^cªú bûùa 2004
_~ðý« Zûu Kû~ðýKûk iµì‰ð Keò[òùf ö
_â]û^cªú Mâûc iWÿK ù~ûR^û, iaðgòlû
@bò~û^, \ìe i*ûe aò_æa, @[ðù^÷ZòK iÚòeZû,
_âZòelû aòbûMe \éXZû, @ûYaòK _eúlY,
P¦â @bò~û^-1, Zò^òUò ^ì@û eûRý ~[û
QZògMW, C©eûLŠ, SûWLŠ MV^ @û\ò
ù~ûR^ûKê i`k eì_ ù\aûùe @Uk aòjûeú
aûRù_dúuê ù\gaûiú bêfò _ûeòùa ^ûjóö
@Uk aòjûeú aûRù_dú Kjê[òùf- bûeZ
ùKak _é[òaúe ùMûUòG @õg ^êùjñ, Gjûe
_âZòUò ^\ú Mwû, _âZòUò _[e gòagueö Gjû
ùjCQò ù\abìcú, _êYý bìcòö
aògß ij iêiµKð eLòaûKê ^òRe icÉ
aê¡ò aûRù_dú _âùdûM Keê[òùfö \úNð\ò^eê
ejò @ûiò[òaû Kûgàúe aòaû\e icû]û^ _ûAñ
1999 ù`aé@ûeú 19ùe \òfäú-fûùjûe
aiþùiaûKê gêbûe¸ Keò Z}ûkú^ _ûKþ
_â]û^cªúu ^òKUKê ~ûZâû Keò[òùfö
fûùjûeKê aiþ PkûAaûe \êüiûjiKê ùi
a§êZû bûhûùe C_iÚû_òZ Keò[òùfö i\ûA-iejZþ bûùa cûcòZ Gjò aiþ ~ûZâû aògße
\éÁò @ûKhðY Keò[òfûö Gjò NUYû
ùiùZùaùk @«ðRûZúd KìU^úZò ùlZâùe
GK iõùKZ eìù_ Cbû ùjûA[òfûö ^òRe
G_eò eûRù^÷ZòK \éÁòbwú ù^A ajê
cjfùe ùi _âgõiòZ ùjûA[òùfö ^òdªY
ùeLû @^ê_âùag Keò Rû¹ê-Kûgàúeùe
_ûKòiÚû^ ùi^û Gaõ iªûiaû\úcûù^ _âùag
Keò[òa RYû_Wòaû _ùe @Uk aòjûeú
aûRù_dú Gjûe KWû Raûa ù\aû _ûAñ
bûeZúd ùi^ûKê ^òùŸðg ù\A[òùfö `kùe
1999 Rê^ùe @_ùei^ aòRd @ûe¸
ùjûA[òfûö _âûd Zò^òcûi ]eò ~ê¡ Pûfò[òfûö
bûeZe _âûd 500 ùi÷^ý ijò\ ùjûA[òùfö
ùZùa _ûKòiÚû^e _âûd 4000 _~ðý« ùi÷^ý
I iªûiaû\úuê bûeZúd ùi÷^ý ^ò_ûZ
Keò[òùfö _ûKòiÚû^e Z}ûkú^ _â]û^cªú
ieò`u _âÉûa Kâùc Z}ûkú^ @ûùceòKûe
eûÁâ_Zò Käò<^ aûRù_dúuê ~ê¡ aòeZò _ûAñ
@^êùeû] Keòaû _ùe KûeMòf ~ê¡e @aiû^
NUò[òfûö KûMòðf ~ê¡ùe bûeZe aòRd_â]û^cªú aûRù_dúu bûacì©ð òKê aé¡ò
Keò[òfûö ù\gùe @ûZuaû\ú Kû~ðýKkû_Kê
ùfû_ KeòaûKê @Uk aòjûeú aûRù_dú
gqògûkú @ûA^e @ûagýKZû @^êba
Keò[òùfö Z\^ê~ûdú Zûu @ckùe _â[c
[e _ûAñ @ûZuaû\ aòùfû_ @ûA^
Kû~ðýKûeú ùjûA[òfûö bûeZKê @ûYaòK
@Èùe lcZû iµ^Ü KeûAaû fûMò ù_ûLeû^-
2 @ûYaòK ùaûcû _eúlY [òfû Zûue
@^ýZc i`kZûö 1974ùe A¦òeû Mû§ú
_â]û^cªú [òaû icdùe bûeZ _â[c _ecûYê
_eúlû Keò[òfûö 22ahð _ùe bûeZ _êYò
_ecûYê _eúlû Keòaûeê GjûKê ù_ûLeû^-
2 Kêjû~ûGö 1998 ùc 11 I 13
ZûeòLùe eûRiÚû^e Rdiûùfùce Ròfäûe
ù_ûLeû^ ùUÁ cûUò bòZùe \êA\ò^ùe
_û*[e Gjò _eúlY iò @ûAGe MêA¦û
^ReKê @ûiò _ûeò^[òfûö \êA\ò^ c]ýùe
_û*Uò _ecûYê _eúlû i`kZûe ijòZ
Keû~òaû _ùe _â]û^cªú aûRù_dú GK
iû´û\òK i¹òk^ú WûKò bûeZ GK _ì‰ûðw @Yê
gqò iµ^Ü eûÁâ ùaûfò ùNûhYû Keò[òùfö
\éÁòbwúùe _eòa©ð^ Keò[òfûö _ecûYê gqò
iµ^Ü eûÁâ ZûfòKûùe bûeZ iûcòf ùjûA[òfûö
@û«RûðZòK Éeùe aòbò^Ü ù\g bûeZe Gjò
_ecûYê _eúlûKê icûùfûP^û Keò[òùf c]ý
aûRù_dúu iûjiòKZûKê _âgõiû còkò[òfûö
_ecûYê gqò iµ^Ü eûÁâ ZûfòKûùe bûeZKê
iûcòf Keò ù\g iêelû _âZò ^òR _âZògþîZòa¡Zûe
_eòPd ù\A[òùfö @ù^K i¹û^e @]òKûeú
@Uk aòjûeú aûRù_dúuê 2015 ciòjû ùc
27 ZûeòLùe ù\ge iùaûðy i¹û^ bûeZ
eZÜ _â\û^ Keû~ûA[òfû ö
ମହମ୍ମଦ ହିଦାୟତୁଲ୍ଲଲଲ-17-12-23
R^à Zò[ô:cj¹\ jò\ûdZêfäû
1905 ciòjû @ûRòe \ò^ùe R^àMâjY
Keò[ôùf cj¹\ jò\ûdZêfäûö Zûu _òZû
bûeZe RùY LýûZ^ûcû Kaò [ôùf; ~òGKò
aòùghZü DŸêð bûhûùe ^òR KaòZû iuk^
Keê[ôùfö _òZûu KaòZû _âZò jò\ûdZêfäûue
_âak eêPò [ôfûö ùi RùY ùMûfØùcWûfòÁþ
bûùa ùMøea c¤ @Rð^ Keò[ôùfö 1927
eê 1930 c¤ùe Kýû´âòRþ dê^òbiðòUòùe
IKòfûZò _Xÿò[ôùfö IKòfûZò Gaõ AõeûRú
iûjòZýùe Zûu _âak \lZû [ôfûö
1942ùe ^ûM_êe jûAùKûUðùe ieKûeú
IKòf bûùa Zûue ^ò~êqò ùjùfö 1946ùe
c¤_âù\g jûAùKûUðùe @Zòeòq RRþ bûùa
@aiÚû_òZ ùjùf ùiö 1954ùe ^ûM_êeþe
cêLý aòPûe_Zò bûùa _\ @kuéZ Keòaû _ùe
1958ùe iê_âòcþùKûUðe cêLý aòPûe_Zò
bûùa ^ò~êqò _ûAùfö ùiùZùaùk jò\ûdZêfäû
[ôùf iê_âòcþùKûUðe iaêVê ~êa cêLý aòPûe_Zòö
1969 ciòjû RêfûA 20 eê @MÁ 24
_~ðý« ùi bûeZe @ûKÖòõ eûÁâ_Zò Gaõ 1979
@MÁ 31 eê 1984 @MÁ 30 ~ûG
C_eûÁâ_Zò bûùa _\ @kuéZ Keò[ôùfö
jò\ûdZêfäû @ù^K _êÉK eP^û Keòaû ij
ùXeþ i¹û^ I ÊúKéZò fûb Keò[ôùfö 1992
ùiù_Ö´e 18ùe ùi ùgh ^òügßûi ZýûM
Keò[ôùf